فاطمه سالبهی، یک محکوم به اعدام زیر سن قانونی

در يکی از روزهای خرداد ۱٣٨۷ جسد حامد صادقی در محل سکونت فاطمه و حامد پيدا می‌شود و این در حالی بوده که آن روز فاطمه مثل روزهای دیگر به دبيرستان رفته بوده تا درس بخواند و امتحان بدهد، اما از آن‌جایی که جسد حامد در خانه پیدا می‌شود؛ فاطمه همسر او به عنوان متهم بازداشت می‌شود.

فاطمه که در آن زمان دانش‌آموزی دبیرستانی بوده در بازجویی‌ها حرف‌های ضد و نقیض می‌زند. وی در بازجویی‌های اولیه‌ی که بدون حضور وکیل مدافع صورت گرفت به ارتکاب قتل اعتراف کرد؛ اما همزمان از ورود دو فرد دیگر به خانه صحبت کرده و گفت که آن‌ها همسرش را به قتل رساندند.

فاطمه اما در دادگاهی که تنها دو ساعت و به صورت شتاب‌زده به بررسی این پرونده پرداخت، به قتل اعتراف نکرد. با این حال، شعبه‌ی ۵ دادگاه کيفری استان فارس او را به اعدام محکوم کرد؛ حکمی که در ديوان‌عالی کشور نيز تاييد شده است.

قوانین ایران سن مجازات کیفری کودکان را ۱۵ سال برای پسران و ۹ سال برای دختران می‌داند. این در حالی است که کنوانسیون‌های بین‌المللی از جمله کنوانسیون حقوق کودک اعدام افراد کم‌تر از هجده سال را منع می‌کند. مجازات کودکان در ایران، از جمله صدور حکم اعدام برای آنان به اتهامات مختلفی مثل درگیری و قتل، قاچاق مواد مخدر و ... همواره یکی از چالش‌های مهم نقض حقوق بشر در ایران بوده ‌است.

این اقدام ایران با تعهدات کشور در چارچوب میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک در تضاد است. ایران، عربستان، پاکستان و سودان تنها کشورهایی هستند که همچنان به اعدام کودکان ادامه می‌دهند.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد و بسیاری از نهادهای حقوق بشر در داخل و خارج از ایران و دولت‌های مختلف از ایران خواسته‌اند که از اعدام کودکان صرف نظر کند. هر چند این تلاش‌ها تا کنون بی‌ثمر بوده؛ اما در معدود مواردی به تعویق اجرای اعدام منجر شده ‌است.

سازمان عفو بین‌الملل در فوریه سال 2011 با انتشار بیانیه‌ای در مورد احتمال اعدام فاطمه سالبهی هشدار داد و خواستار توقف اعدام او و کودکان در ایران شد.

در بیانیه‌ی سازمان عفو بین‌الملل به بازداشت او و صدور حکم اعدام در حالی ‌که محکوم زیر 18 سال بوده اشاره شده و از مسوولان قضایی خواسته شده که اعدام او را متوقف کنند.

گر چه در قانون مجازات اسلامی جدید رویکردی خوبی نسبت به کودکان زیر 18 سال وجود داشته است، اما با این حال در سال گذشته میلادی بیش‌تر از 10 نفر که در زمان ارتکاب جرم زیر 18 سال سن داشته‌اند، اعدام شدند.

حقوق ما _ شماره 6