تخلیه زندان رجایی‌شهر؛ تلاش سیستماتیک حکومت برای پاک‌کردن آثار جنایت علیه بشریت

سازمان حقوق بشر ایران؛ ۱۶ مرداد ۱۴۰۲: رسانه‌های داخل ایران خبر از تخلیه کامل زندان رجایی‌شهر کرج (گوهردشت) دادند. این درحالی است که پرونده کشتار زندانیان سیاسی که سال گذشته دادگاهی در سوئد بر اساس آن حمید‌ نوری را به حبس ابد محکوم کرد، شامل سلسله جنایاتی می‌شود که به‌طور عمده در این زندان اتفاق افتاده است.

سازمان حقوق بشر ایران خواهان توقف تخریب قریب‌الوقوع این زندان به قصد پاک کردن آثار جنایاتی است که در سال ۱۳۶۷ در این زندان به اوج خود رسید.

محمود امیری‌مقدم، مدیر این سازمان در این خصوص گفت: «زندان رجایی‌شهر محل ارتکاب جنایت علیه بشریت به‌دست کسانی‌ست که هم اکنون دارای پست‌های کلیدی در جمهوری‌اسلامی هستند. تمامی ابعاد این جنایات هنوزمشخص نیست و بدون شک ازبین بردن آثار و جلوگیری از نمایان شدن همه ابعاد این جنایات یکی از انگیزه‌های مهم حکومت برای تعطیل کردن این زندان است. جنبش دادخواهی وجامعه‌ مدنی ایران و همچنین جامعه جهانی باید با تلاش خود، از تخریب این زندان جلوگیری کنند.»

رسانه‌های داخل ایران روز شنبه ۱۴ مرداد ماه، به نقل از دادگستری استان البرز از تخلیه کامل زندان رجایی‌شهر کرج (گوهردشت) خبر دادند.

براساس گزارش‌ها، تخلیه این زندان در پی دستور رئیس قوه قضائیه درتاریخ ۱۷ فروردین ماه در دستور کار قرار گرفت و نخستین فاز آن روز سه‌شنبه ۱۰ تیر ماه با تخلیه نیمی از زندانیان آغاز و تا ۱۴ مرداد ماه، تمام زندان تخلیه شده است.

یک منبع مطلع به سازمان حقوق بشر ایران گفت: «مقامات [زندان] اوایل تیر بدون ذکر نام خریدار به زندانیان خبر دادند که زندان به مبلغ ده هزار میلیارد تومان به فروش رفته و به زودی تخلیه می‌شود».

تخلیه و تخریب قریب الوقوع این زندان درحالی صورت می‌گیرد که طی دو سال گذشته، دادگاهی در سوئد فردی به نام حمید نوری را به اتهام مشارکت در کشتار زندانیان سیاسی سال ۱۳۶۷ به حبس ابد محکوم کرد و دادگاه تجدید نظر در ماه‌های آینده این پرونده را مورد بررسی قرار خواهد داد.

علاوه بر اعدام‌‌های گسترده زندانیان سیاسی در دهه نخست حیات جمهوری‌سلامی، زندان رجایی‌شهر محل اجرای هزاران اعدام در سه دهه گذشته نیز بوده‌است. بر اساس آمار سازمان حقوق‌بشر ایران در دوره زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ دستکم ۵۳۰ نفر فقط به اتهام قتل در این زندان اعدام شدند.

مقامات رسمی مدعی‌اند که این جابه‌جایی‌ها «در راستای اجرای قانون انتقال زندان‌ها و مراكز اقدامات تأمينی و تربيتی موجود به خارج از شهرها (مصوب ۷ آذر ۱۳۸۰) است.» اما شواهد موجود نشان می‌دهند که تخلیه زندان رجایی‌شهر بخشی از تلاش سیستماتیک مقامات جمهوری اسلامی در راستای پاک کردن آثار جنایاتی است که در طول حیات این حکومت صورت گرفته و با کشتار هزاران زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷ به اوج خود رسید. این جنایات به زندان رجایی‌شهر محدود نمی‌شوند.

همچنین، در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ نیز، رئیس قوه قضائیه، در سفر استانی به مشهد، از زندان مرکزی این شهر بازدید و دستور اجرایی شدن روند انتقال این زندان به خارج شهر را صادر کرده بود.

زندان مرکزی مشهد نیز مانند زندان رجایی شهر کرج، یکی از نقاطی است که جنایات دهه ۶۰، در آن صورت گرفته بود. مسئله استفاده از شکنجه و تجاوز به زندانیان زن در زندان مرکزی مشهد، در نامه رسمی حسینعلی منتظری، قائم‌مقام وقت رهبر جمهوری اسلامی خطاب به روح‌الله خمینی مورد اشاره قرار گرفته بود.

در نامه منتظری که در تابستان ۱۳۶۷ نگاشته شده آمده است: «آیا می‌دانید که در زندان مشهد، حدود ۲۵ دختر به خاطر آنچه بر آن‌ها رفته بود، مجبور به درآوردن تخمدان یا رحم شدند؟! آیا می‌دانید که در برخی زندان‌های جمهوری اسلامی، دختران جوان به زور، مورد تجاوز قرار می‌گیرند!»

علاوه براین، طی سه سال گذشته گزارش‌های مختلفی از تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای تخریب گورستان خاوران منتشر شده است. در گورستان خاوران، هزاران تن از زندانیان سیاسی اعدام‌شده در تابستان ۱۳۶۷ در گورهای دسته‌جمعی و بدون نام و نشان، به خاک سپرده شده‌اند.

در مرداد ماه ۱۴۰۱، صدها نفر از اعضای خانواده‌های قربانیان دوره‌های مختلف حکومت جمهوری اسلامی ایران از کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل خواستند تا مانع «تخریب و دستکاری در گورستان خاوران» به‌دست مأموران جمهوری اسلامی شود.

تصاویری از زندان رجایی شهر کرج پس از تخلیه که توسط رسانه‌های داخل ایران منتشر شده: