قاچاق: بیماری مزمن اقتصاد و اشتغال در ایران

امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس، روز پنجشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۵ به رییس سازمان مبارزه با قاچاق کالا هشدار داده و گفته که روزانه سه هزار کانتینر، کالای قاچاق به ایران وارد می‌شود.

خجسته سهل انگاری‌های سازمان مبارزه با قاچاق را خیانت خوانده وگفته «سازمان مبارزه با قاچاق کالا، نباید در خواب باشد.»

علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران، هم مدتی پیش با حضور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، به استناد آمار و ارقام گزارش ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته: «در هشت ماه سال ۹۵ میزان کشفیات قاچاق کالا ۱۱۷ درصد رشد داشته و بر اساس گزارش ستاد مرکزی قاچاق کالا و ارز رقم قاچاق کالا از ۲۵ میلیارد دلار به ۱۵ میلیارد دلار کاهش یافته است.»

وزیر اقتصاد ایران می‌گوید که ۷۰ درصد کالای قاچاق از مبادی غیررسمی وارد ایران می‌شود و۱۰ مورد از این معابر و مبادی غیرقانونی در سه استان غربی ایران، است.

سرتیپ پاسدار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی هم برخورد با مافیای قاچاق را اولویت نیروی انتظامی اعلام کرده و گفته «اقدامات ناجا در برخورد با اینگونه جرائم منجر به افزایش ۴۰ درصدی کشفیات در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است.»

این تنها جدیدترین واکنش‌های مقامات ایرانی درباره قاچاق گشترده کالا و ارز در ایران است.

قاچاق کالا و ارز در ایران یکی از موانع رشد تولید و تجارت قانونی است. قاچاق کالا موجب کاهش تولیدات داخلی و در نتیجه افزایش میزان بیکاری می‌شود و تأثیر نامطلوبی بر تولید ناخالص داخلی می‌گذارد. قاچاق انگیزه سرمایه گذاری مولد اقتصادی را کاهش می‌دهد و آن را به سوی قاچاق منحرف می‌کند. این در حالی است که این سرمایه گذاری در تولید است که باعث رونق فعالیت‌های اقتصادی، رشد تولید ناخالص داخلی، افزایش اشتغال، رشد درآمد سرانه و... می‌شود.

با کاهش سرمایه گذاری در تولید، زمینه اشتغال و تولید ملی کمتر می‌شود و به کاهش درآمد سرانه وگسترش بیش از پیش فقر در جامعه می‌انجامد و درآمدهای بادآورده را به جیب قاچاقچی می‌ریزد.

سال‌هاست که مبارزه با قاچاق از بحث‌های اصلی قوای مختلف در ایران است اما نکته‌ای که قاچاق در ایران را پچیده می‌کند وجود اسکه‌های نامریی است. منظور از اسکله‌‌های نامرئی، دست داشتن نیروهای انتظامی و اطلاعاتی و سپاه در قاچاق کالا و ارز در ایران است.نخستین بار مهدی کروبی زمانی که رییس دوره ششم مجلس ایران بود سخن از ۳۳ اسکله غایرمجاز به میان آورد.

محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری سابق ایران هم در تیرماه سال ۱۳۹۰آنها را برادران قاچاقچی نامید: کسانی که در  نهادها و سازمان‌های مختلف، از طریق اسکله‌ها و مرزهای غیرقانونی کالا وارد می‌کنند..

حتی حسن روحانی، رئیس‌ جمهوری کنونی ایران هم وجود چنین اسکله‌هایی را تایید کرده و گرچه نامی از کسی یا دستگاهی نبرده در بهمن‌ماه سال ۹۴ گفته است که که دستگاه فاسدی هست که می‌تواند کالای قاچاق وارد کند و نمی‌گذارد کشور رشد کند.

شماره ۴۶ مجله حقوق ما به قاچاق کالا و ارز اختصاص دارد: به وجود اسکله‌های مرئی و نامرئی در مرزهای اقتصاد ایران.