مجله حقوق ما شماره ۵۱؛ حق انتخاب

رقابت‌های انتخاباتی عادلانه، یکی از ملزومات دموکراسی‌های امروزی‌اند. قوانین، در کشورهای دموکراتیک و چه در کشورهایی که مدعی اجرای نوعی از دموکراسی هستند، محدوده‌ی حق انتخاب‌شدن و حق انتخاب‌کردن را تعیین می‌کنند.

در این شماره از مجله‌ حقوق ما به قوانین مربوط به حق انتخاب در نظام حقوقی/سیاسی ایران پرداخته‌ایم.

مژگان غفاری شیروان «حق انتخاب‌شدن» در قوانین کشور را مورد بررسی قرار داده و آن را با قوانین بین‌المللی مقایسه کرده است. او به مبهم بودن شروطی مانند «رجال سیاسی» یا «مدیر و مدبر بودن» اشاره کرده و می‌نویسد که «تدبیری که در قانون اساسی جمهوری اسلامی برای سنجش شرایط کمیت‌ناپذیر نامزدهای ریاست‌جمهوری در نظر گرفته شده است، نه‌تنها به رفع ابهامات و تبعیض‌های مستتر در شرایط تعیین‌شده کمکی نمی‌کند، بلکه احتمال اعمال سلیقه و تبعیض‌های ثانوی را هم بر آن می‌افزاید.»

او همچنین اشاره می‌کند که شرایط «ایمان و اعتقاد به‏ مبانی‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ و مذهب‏ رسمی‏ کشور» نیز علاوه‌بر کمیت‌ناپذیری نسبی، حامل تبعیض در قبال اقلیت‌های دینی کشور و حتی دیگر مسلمانان معتقد به مذهب متفاوت است. گفتنی است که بر اساس اصل‏ دوازدهم قانون اساسی، دین‏ رسمی‏ ایران‏، اسلام‏ و مذهب،‏ جعفری‏ اثنی‏‌عشری‏ است‏ و این‏ اصل‏ الی‏‌الابد غیر قابل‏ تغییر خوانده شده است.

در مورد اقلیت‌های دینی، فیروزه رمضان‌زاده با نعمت احمدی، حقوق‌دان گفت‌وگو کرده است. این وکیل ساکن تهران معتقد است که ابلاغیه‌ی روز ۲۶ فروردین احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، برای رد صلاحیت نامزدهای اقلیت‌های دینی غیرمسلمان در انتخابات شوراهای شهر و روستا، «یک بدعت ناصواب» است.

احمدی می‌گوید: «شورای نگهبان؛ از یک مسیری که قانون هم اجازه نداده، نمی‌تواند به قوانینی که تشریفات صحیح قانون‌گذاری خود را طی کرده‌اند، وارد شود و اعلام کند و یک قانون را خلاف شرع بداند به این دلیل که این قانون یک جا رفته در شورای نگهبان و متعرض نشده است، پس مراحل تغییر و تصویب آن به طور کامل صادر شده و از فیلتر شورای نگهبان هم قبلاً رد شده است.»

در این شماره، تحریریه‌ی مجله نظر حسن فرشتیان، حقوقدان و پژوهشگر فقه اسلامی را درباره‌ی برابری جنسیتی در قوانین مربوط به انتخابات ایران، جویا شده است. مفهوم رجل سیاسی را از نظر قانونی و فقهی، می‌توانید در این مطلب دنبال کنید. او معتقد است که حق نامزد شدن زنان، خواست جامعه‌ی امروز است و «شورای نگهبان همیشه نمی‌تواند در برابر خواسته جامعه مقاومت کند.»

همچنین سعید آگنجی مصاحبه‌ای داشته با صالح نیکبخت و نفیسه اسلامی، وکلای ساکن تهران گفت‌وگو کرده و نظر آنان را درباره‌ی قوانین مربوطه در نظام حقوقی ایران جویا شده است.

در این شماره، یادداشتی را خواهید خواند از امیرسالار داوودی که او نیز از وکلای ساکن ایران است.

سردبیر شماره ۵۱ مجله حقوق ما، کامبیز غفوری است.